Хойд Солонгосын иргэд кг алим, хоёр шил пивоны цалинтай

Оросын “РИА Новости” агентлагийн сурвалжлагч Мария Фролова Хойд Солонгост айлчлах vеэрээ дэлхий дээрх хамгийн хаалттай энэ орны иргэд хэрхэн аж тєрж байгааг сонирхсон байна. БНАСАУ-ын цорын ганц Ерєнхийлєгч Ким Ир Сен таалал тєгсєєд 17 жил болж байгаа ч дэлхийн єнцєг булан бvрээс тvvнд зориулж бэлэг авч ирсээр. Тухайлбал япон­чууд фото аппарат, ємнєд солонгосчууд “Самсунг” фир­мийн аварга том плазм зурагт, Ниге­ри улс титмийн дvрс бvхий хаан ширээ зэргийг бэлэг­лэсэн бай­даг. Гадаадын тєлєєлєгчдєєс тvvнд илгээсэн бvх бэлгийг БНАСАУ-ын єнєєгийн удирдагч Ким Чен Ир Пхеньян хотоос 150 км-т орших Мёхансян уулан дээрх Ард тvмний найрамдлын vзэс­гэлэнд дэлгэн тавьжээ. Хєтєч нь “Гадаадын иргэд манай Ерєнхийлєгч Ким Ир Сенд агуу хvндэтгэлтэйгээр хандаж ирсэн. Тvvнд дэлхийн бvх орноос бэлэг илгээсэн байдаг. Тэдгээрийг бvгдийг vзье гэвэл нэг жил хагасын хугацаа шаардагдана” хэмээн бардам хариулах аж.

“Vндэсний нар” Ким Ир Сенд илгээсэн 160 мян­ган бэлгийг 200 єрєєнд хуваа­рилан байрлуулжээ. Эд­гээрийн ихэнх нь шилэн хор­гонд байрладаг бєгєєд хэн, хэзээ бэлэглэснийг нь бич­жээ. Vз­мэрvvдийг ажиглахад ихэвчлэн зэв­сэг, зураг байдаг. Энд Зєв­лєл­тийн удирд­лагуудаас илгээсэн хуягт лимузин, хоёр в­а­гон зэрэг байна. Эдгээрийг Сталин, Мао нар бэлэглэсэн гэнэ.

Ингээд бид БНАСАУ-ын батлан хамгаалах салбарыг сонирхлоо. Тус улсын бvх иргэн дунд сургуулиа тєг­сєєд армид алба хаах ёс­той. Зэвсэгт хvчин нь ойрол­цоогоор сая гаруй хvний бvрэлдэхvvнтэй бєгєєд бат­лан хамгаалах салбартаа ДНБ-ий дєрєвний нэгийг зар­цуулдаг гэнэ. Эрчvvд нь 10 жил, эмэгтэйчvvд нь 5-6 жил алба хаадаг.

Пхеньянд “Хэрвээ Америкийн империалистууд БНАСАУ руу довтолбол хойд солонгосчууд тэднийг газ­рын хєрснєєс арчина” хэмээх ухуулга явагддаг. Бид Солонгосын Тєв шуу­дангийн агентлагийн тєлєєлєгч бvсгvйгээс “Энэ орны иргэд дайн vнэхээр болно гэж боддог уу” хэмээн асуухад “Хэлж мэдэхгvй юм. Гэхдээ дайн болбол би заавал фронт руу явна” гэж байлаа.

Ингээд бид байр сууцных нь талаар сонирхлоо. БНАСАУ-д орон сууцыг худалддаггvй, ажлын газраар нь тараадаг юм билээ. Тус улс 23 сая гаруй хvн амтай бєгєєд гурван сая гаруй нь нийслэл Пхеньяндаа амь­дар­даг. “Манайд байрыг худал­даж болохгvй. Манай бай­гууллага байр барьж, ажилчда­даа олгодог” хэмээн хєтєч тайлбарлаж байлаа.

Пхеньянаар явахад замын дагуу єндєр єндєр барил­гууд баригджээ. Эдгээр барилгын цаана дан байр олон харагдаж байв. Хойд Солонгост єндєрлєг газар бvрт “Бvхнийг ард тvм­ний тєлєє”, “Хувьсгалын удирдагчаа цээжээрээ хам­гаална”, “Эв нэгдэл”. “Бид аз жаргалтай” зэрэг уриа лоозон зоожээ.
Нийслэлээс орох, гарахад хил нэвтэрч байгаа шиг сис­тем vйлчилнэ. Зэв­сэг­лэсэн цэргvvд бичиг баримт шал­гасны эцэст нэвтрvvл­дэг.

Пхеньянд vдэш гэрэлтэй газар цєєхєн байдаг. Бvр хотын тєвд ч хvvхдvvд vд­шийн цагаар дэнлvv барин хичээлээ хийцгээх аж. Га­зар доорх нvхэн гарцанд хvр­тэл гэрэл асдаггvй. Vvнийг хєтєч “НVБ-ын хориг арга хэмжээнээс болж улс орон эрчим хvчээ хэмнэж байгаа” хэмээн тайлбарлав.
Дараа нь бид Хойд Солонгосын телевиз, холбоо, зам харилцааг сонирхлоо. Энд телевизээр гаргадаг хам­гийн гол зvйл нь мэдээ. Vvгээр улс оронд болж буй vйл явдал, хєдєл­мєрчдийн амжилт бvтээл, БНАСАУ-ын удирдагч, нєхєр Ким Чен Ирийн ажлын єд­рийн талаар мэдээлдэг. Ин­гэх­дээ хєтєлбєртєє vйл явдлын бичлэг vзvvлдэггvй бєгєєд vйл явдлын зураг тавиад, ард нь нэвтрvvлэгч текстийг нь уншдаг байна. Нэвтрvvлэг­чийн дуу хоолой уран яруу, баяр ёслолын бай­дал­тай сонсогдох ёстой.
Мэдээг vндэсний хув­цас­тай эмэгтэй, эсвэл костюм­тай эрэгтэй хvн уншина. Тэд энэ єдєр Ким Чен Ир аль vйлдвэрээр айлчилсныг тодор­хой мэдээлдэг. Нэвтрvvлгийн дараа БНАСАУ-ын цаг агаарын мэдээ явна.

Хойд Солонгос “Солонгос”, “Кэсон”, “Мансудэ” хэмээх гуравхан сувагтай. “Со­лон­гос” сувгийн vндсэн хєтєлбєр нь Солонгосын Хєдєл­мєрийн намын амжилт, “Мєнхийн Ерєнхийлєгч”, “Vндэстний нар” Ким Ир Сен, “агуу удирдагч” Ким Чен Ир, ард тvмний эцэс тєгсгєл­гvй талархал, аз жар­галыг vзvvлдэг.
“Мансудэ” суваг зєвхєн амралтын єдєр буюу бямба гарагт 19-22 цаг хvртэл, ням гарагт 10-22 цаг хvртэл цацагддаг. Энэ сувгаар Зєвлєлтийн болон Хятадын кино, концерт, спортын арга хэмжээг vзvvлдэг байна.

“Кэсон” сувгийг vдшийн цагаар цацдаг. Vvгээр ихэвчлэн тоглолт гар­даг бєгєєд баян хууртай оюутан охид, гитартай эр­чvvд, пионерууд дуулж, агуу их Ким Ир Сен, Ким Чен Ирээ магтдаг.

Хойд Солонгост албан ёсоор интернэт vгvй. Дэл­хийгээр хэрсэн энэхvv сvл­жээг яагаад хориглосныг асуухад “Улс орон vvнд бэлэн биш байна” хэмээн товчхон хариулах аж.

Солонгосын Тєв шуу­дан­гийн агентлагийн ажилтан, Хєдєлмєрийн намын гишvvн нєхєр Ли “БНАСАУ бол социализмыг цэврээр нь авч vлдс­эн дэлхий дээрх цорын ганц орон. АНУ-тай ил, огт эмээл­гvй тэмцдэг цорын ганц улс мєн” хэмээж байлаа.

Барууны интернэт сур­тал ухуулгын аюулын талаарх тvvний шvvмжлэл эц­сийн бvлэгт социалист бай­гууламж аюулд орсныг илт­гэж байв. БНАСАУ-д интер­нэтийн оронд цахим шуудан явуулах “интранэт” гэгчийг хэрэглэдэг. Vvнээс гадна хойдсолон­гос­чууд олон улс руу ярих хориотой.
Хойд Солонгосын нийслэлд замын тvгжрэл огт байхгvй. Яагаад гэвэл энд бараг машин алга. Авто машиныг зардаггvй бєгєєд хvмvvс явган явах буюу дугуй унаж, нийтийн тээвэрт сууж, зорьсон газраа хvрдэг байна. Гудамжин дахь авто машины тоог тєрєєс зохицуулдаг.

Хотын гудамжаар хєн­гєн тэрэг хєлєглєж яваа хvмvvс дандаа л улс орныхоо сайн сайхны тєлєє их хєдєл­мєрлєсєн ардын жvжигчид, тамирчид болон бусад баатар байх аж. Тус улс бензиний хомсдолд нэрвэгдсэн тул шатахуунаа маш vнэтэйгээр худалдаалдаг байна.

Пхеньяны метроны зор­чиг­чид зєвхєн станц дээр л юм уншиж болно. Яагаад гэвэл вагоны бvдэг гэрэлд юм уншихын аргагvй. Стан­цын тавцангуудад ханын сонингууд байх бєгєєд эн­дээс агуу удирдагч Ким Чен Ирийнхээ vйл хэрэгтэй танилцдаг.

Гадаадын иргэд Хойд Со­лон­госын нийтийн тээврээр vйлчлvvлэх хориотой. Гэхдээ Пхеньяны метроны хоёр станцыг сонирхож болно. Га­зар доорх vзvvлэнгийн станцын зур­гийг авч, Ким Ир Сен, Ким Чен Ирийн хєрєг­тэй вагоноор аялахад хоёр евро тєл­нє.

Ер нь энд гадныханд зориулсан онцгой тариф vйлчил­дэг. Тухайлбал энд нэг дол­ларыг 100 вон гэж тоо­цож авдаг юм билээ. Энэ улсын мєнгєн дэвсгэртийг гадаа­дынхан авч явах хорио­той бєгєєд зєвхєн дол­лар, евро, юаниар тооцоо хийлгэдэг.

Пхеньяны дэлгvvрvvдийн барааны тєрєл тийм ч муу биш. Гэсэн ч хойд солон­гос­чуудын дундаж цалин нэг кг алим, эндхийн пивоноос хоёр шилийг авахад л дуусна. Хvмvvс нь vндсэндээ байгууллагаас нь олгодог хямдрал, талон, хєнгєлєлтєєр аж тєрдєг.

Пхеньяны оршин суугчид сард дунджаар 1000-5000 вонын цалинтай. Манайхаар 1160-5800 тєгрєг гэсэн vг. Хойд Солонгосын Тєв шуу­дан­гийн агентлагийн ажилтан “Ма­найд цалин бага. Би сард 3000 вон авдаг” хэмээж байлаа.

Дэлгvvрт нь жигнэсэн мах 3200 вон, дарсан улаан лооль 750 вон, алим кг нь 3200 вон, тємс 900 вон, бай­цаа 650 вон байна. Эндхийн пиво 1300-1800 вон байх бєгєєд архинаасаа ч vнэтэй. Архи энд 950 вон гэдэг. Лаазтай кола, фанта, спрайтыг 200 воноор авч болно. Амттанг ихэвчлэн 250 граммаар савлаж, 100-850 воноор зардаг. Их дэл­гvvр, вокзалын хажуудах жижиг­хэн дэлгvvрийн барааны vнэ ерєнхийдєє адилхан.

БНАСАУ-ын иргэд ажлаа­саа хєнгєлєлт эдэлдэг. Тэдэнд ажлын газраас нь будаа, цєц­гийн тос, элсэн чихэр олгодог аж. Мєн уушийн газарт ч хєнгєлєлт эдэлж, литр пивийг 70 воноор авч бол­но.
Зарим кафе гадаадын иргэдэд цэсийнхээ vнийг харуулдаггvй. Тэд тооцоо авч ирэхээсээ ємнє аль орноос ирс­нийг заавал асуудаг. Зоогийн газруудын хоол амт­тай, солонгос, европ хоол, тэр бvv хэл пицца гээд тєрєл ихтэй.

Долларын бодит хан­шийг мэдэж чадсангvй. Гадаадынхны буудалладаг зочид буудлын дэлгvvрт кг алим 200 вон буюу хоёр доллар байна. Гэтэл бусад дэлгvvрт яагаад 3200 вон байгааг сонирхож асуутал Тєв шуудангийн агент­лагийн ажилтан маань “Зо­чид буудал дахь 200 вон гэдэг нь хоёр доллар. Тэнд воноор тооцоо хийж болохгvй. Хэрвээ би эндээс худалдаж авах хэрэгтэй болбол хоёр доллар л тєлнє гэсэн vг. Энэ чинь тийм ч хямдхан биш. Гадуур зардаг 3200 вонтой ойролцоо” хэмээн тайлбарласан юм.

Э.Мєнхзаяа